Τι πρέπει (θα μπορούσε;) να γίνει

Σημερινό πολιτικό σκηνικό

Ανεξάρτητα από τα αίτια της παρούσας κρίσης που σχετίζονται με την λειτουργία του υπαρκτού καπιταλισμού και την φιλελευθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας, δεν υπάρχει κανείς που θα αμφισβητήσει τον ρόλο που έπαιξαν στην ελληνική, τουλάχιστον, κρίση οι παθογνα ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽υπκοοφπροφανκιένειες της ελληνικής κοινωνικής και πολιτικής ζωής.

Χωρίς να θέλω να μπω στην ουσία της αναζήτησης των ευθυνών για την παρούσα κατάσταση, επιγραμματικά θα ισχυριστώ το προφανές, ότι δηλαδή το μεγαλύτερο μερίδιο της σχετικής ευθύνης το έχουν τα δύο κόμματα εξουσίας και ειδικά συγκεκριμένες ηγετικές προσωπικότητές τους. Δεν παραγνωρίζω την ευθύνη των πολιτών, απλώς είμαι της άποψης ότι οι ηγέτες οδηγούν τους λαούς τους είτε στην ευημερία είτε στην καταστροφή, επομένως θεωρώ ότι η λύση για την χώρα μόνο από εκεί μπορεί να έρθει.

Ζυμώσεις και συζητήσεις για νέα κόμματα ή νέους πολιτικούς σχηματισμούς, πιθανές συνεργασίες προεκλογικά ή μετεκλογικά, εσωκομματικές διαβουλεύσεις και διακομματικές επαφές, είναι το ρευστό πολιτικό σκηνικό που γίνεται όλο και πιο ρευστό με τα αποτελέσματα των πρόσφατων δημοσκοπήσεων.

Αυτό που παρατηρεί κανείς τις τελευταίες μέρες είναι μια συνεχής προσπάθεια να εξυπηρετηθούν βραχυπρόθεσμα μικροπολιτικά οφέλη, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα το μέλλον της χώρας και των πολιτών, στο όνομα των τελευταίων υποτίθεται ότι λαμβάνονται όλες οι πρωτοβουλίες. Οι τραγελαφικές καταστάσεις που οδήγησαν στην επιλογή Παπαδήμου, η ανεπάρκεια τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ να βγάλουν τη χώρα από τα αδιέξοδα, η ανε ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽φναγκαστικικόργήσει μίαμβύθυνη στάση των πολιτικών και τα άδικα αλλά ταυτόχρονα αναποτελεσματικά μέτρα αυτό αποδεικνύουν και έχουν οδηγήσει στην απαξίωση των κομμάτων εξουσίας καλλιεργούν, όμως ταυτόχρονα, ένα ελπιδοφόρο έδαφος αλλαγής συσχετισμών. Δεν επιθυμώ να απαλλάξω την αριστερά από τις δικές της ευθύνες, όμως θεωρώ ότι το μερίδιο εκείνου που δεν έχει καταλάβει θέσεις εξουσίας είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με των άλλων, οπότε το παραβλέπω προς στιγμήν.

Ο κόσμος έχει κουραστεί από την εναλλαγή της εξουσίας μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, άσχετα από τον ηγέτη ή την πολιτική που ακολουθείται κάθε φορά. Υπήρχε, και υπάρχει ακόμα, η πεποίθηση ότι όταν το ένα μεγάλο κόμμα βρίσκεται στην αντιπολίτευση, ανεξάρτητα από τις ανοησίες που θα κάνει, τους τακτικισμούς, τα σκάνδαλα, τον λαϊκισμό, τις έριδες, την θλιβερή επιχειρηματολογία, την ξύλινη γλώσσα, την ανεπάρκειά της στην προηγούμενη δική της διακυβέρνηση κτλ, κάποια στιγμή η εξουσία θα φθείρει την παρούσα κυβέρνηση και αναγκαστικά ο κόσμος θα ψηφίσει αυτούς, γιατί φυσικά ο κόσμος πάντα διαλέγει κυβέρνηση και δεν στηρίζει αυτό με το οποίο πραγματικά συμφωνεί περισσότερο! Οπότε, με υπομονή θα γίνει πρωθυπουργός και αυτός που σήμερα είναι ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ένα άλλο επακόλουθο των τελευταίων εξελίξεων είναι το γεγονός ότι πλέον δεν θεωρείται η αυτοδυναμία πανάκεια ούτε αυτοσκοπός (μόνο ο Σαμαράς πιστεύει σε αυτήν!), επομένως οι συνθήκες για απαγκίστρωση από τα κόμματα εξουσίας είναι πιο ώριμες από ποτέ.

Είναι γνωστό ότι εντός όλων κομμάτων υπάρχουν διαφορετικές τάσεις, απόψεις, διαφωνίες και βέβαια συγκρουόμενα συμφέροντα, που ενώ στα μικρότερα της αριστεράς αυτές βγαίνουν προς τα έξω, στα κόμματα εξουσίας μένουν κρυμμένες και εμφανίζονται σε περιόδους κρίσης του κόμματος και αλλαγής ηγεσίας. Η εξουσία ως αυτοσκοπός παραμερίζει ή καλύτερα καλύπτει  τις όποιες διαφωνίες και αναγκάζει πολλούς πολιτικούς, ειδικά υπουργούς, να υποστηρίζουν θέσεις με τις οποίες διαφωνούν.

Η λογική του «όποιος βγει από το μαντρί το τρώει ο λύκος» έχει επιβεβαιωθεί πολλάκις  μέχρι σήμερα και όλοι οι φιλόδοξοι πολιτικοί γνωρίζουν καλά ότι η μμης﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽στνραμμιτικ κομμάτων εαμβόνη τους ελπίδα για ανάδειξη είναι εντός του κόμματος.

Μοιραία, λοιπόν, τα πιο σοβαρά και αξιόλογα στελέχη των κομμάτων είτε επιλέγουν να συμβιβαστούν με αυτούς τους κανόνες είτε αποχωρούν από την πολιτική. Ως επί το πλείστον, μάλιστα, οι θέσεις τους επηρεάζουν ελάχιστα την ασκούμενη πολιτική του κόμματος και παραγκωνίζονται από τους πιο λαϊκιστές, αδίστακτους και διεφθαρμένους πολιτικούς.

Πιθανή διέξοδος;

Λαμβάνοντας υπόψιν την απαξίωση του δικομματισμού και την αποστροφή της κοινής γνώμης προς το υπάρχον πολιτικό σύστημα, είναι φανερό ότι έχει δημιουργηθεί μία δυναμική να έρθουν στο προσκήνιο άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών, της επιστήμης, τεχνοκράτες κτλ. Είναι χαρακτηριστικό το παράγουν﷽﷽﷽﷽﷽﷽ιστερατικπιο υγεαμβδειγμα του Κοινωνικού Συνδέσμου. Άσχετα με τις πιθανές αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς, το θεωρώ ως θετική εξέλιξη ακριβώς γιατί δείχνει την στροφή κάποιων σοβαρών ανθρώπων προς την ενεργή πολιτική δραστηριοποίηση, εκτός των γνωστών κομμάτων. Δυστυχώς αυτή η προσπάθεια περιλαμβάνει και τον Φλωρίδη, αμφιλεγόμενο πολιτικό με θητεία σε υπουργικούς θώκους και μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την παρούσα κοινωνική και οικονομικοπολιτική κατάσταση.

Ταυτόχρονα παρατηρείται μία εντυπωσιακή άνοδος στις δημοσκοπήσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς. Το θεωρώ πολύ θετικό γεγονός, καθώς είναι μια προσπάθεια κάποιων ανθρώπων της αριστεράς να ξεφγουν﷽﷽﷽﷽﷽﷽ιστερατικπιο υγεαμβύγουν από την στείρα διαφωνία με όλα, την αντίδραση για την αντίδραση, την επιστροφή σε σταλινικές και απαρχαιωμένες απόψεις, την προστασία προνομιούχων συντεχνιών, τον άκρατο λαϊκισμό, τον αριστερισμό κτλ., ενώ παράλληλα επιθυμούν να τονίσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, την οικολογία και την κοινωνική ευαισθησία.

Σε αντίστοιχο πλαίσιο κινείται και η άνοδος των Οικολόγων που παρατηρείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις.

Εκτιμώ ότι τα τρία παραπάνω παραδείγματα κινούνται στον κεντροαριστερό χώρο και στην ουσία καλύπτουν, το καθένα από τη δική του οπτική, τον χώρο που θεωρητικά υποτίθεται ότι καλύπτει το ΠΑΣΟΚ.

Εκτιμώ ότι υπάρχουν ουσιώδεις συνθήκες για ενδεχόμενη συνεργασία μεταξύ των τριών παραπάνω σχηματισμών και τη δημιουργία ενός σχετικού φορέα, τουλάχιστον σε προγραμματικό επίπεδο, που θα εξασφάλιζε μια πιθανή μετεκλογική συνεργασία. Τονίζω το μετεκλογική, γιατί πολύ απλά θεωρώ κρίσιμο να υπάρχει ακριβής καταγραφή των συσχετισμών των δυνάμεων και να εκφραστεί ο πολίτης με μεγαλύτερη σαφήνεια προς την παράταξη που επιθυμεί.

Αφήνω έξω από αυτήν την συνεργασία το ΠΑΣΟΚ γιατί οι δύο κυρίαρχες τάσεις στο εσωτερικό του δεν έχουν κοινή συνισταμένη με τους φορείς αυτούς, κυρίως σε ότι αφορά την πράξη και λιγότερο την ρητορεία. Με άλλα λόγια, η κάλυψη και η παροχή σκανδαλωδών προνομίων σε συνδικαλιστές και συντεχνίες σε συνδυασμό με τη δημιουργία εν,﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ικστερελεσματικορητικάαμβός, τεράστιου και αναποτελεσματικού γραφειοκρατικού δημόσιου τομέα, δεν έχει καμία σχέση με αυτό που, εγώ τουλάχιστον, αντιλαμβάνομαι ως αριστερή ή σοσιαλιστική πολιτική. Το αντίπαλο εσωκομματικό δέος σε αυτό το παλαιοκομματικό ΠΑΣΟΚ, είναι οι «εκσυγχρονιστές», που θεωρούν ως εκσυχρονισμό την εφαρμογή των χειρότερων νεοφιλεύθερων πρακτικών, σε βάρος μάλιστα του κοινωνικού συνόλου. Η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των τραπεζών, των μεγάλων επιχειρηματιών, των εργολάβων, των καναλαρχών, ειδικά των φιλικών προς το κόμμα, με τον αδιαφανή και διαπλεκόμενο τρόπο που γίνεται, δεν ανταποκρίνεται ούτε καν στα φιλελεύθερα πρότυπα που θεωρητικά έπρεπε να πρεσβεύει. Κοινή συνισταμένη των δύο τάσεων; Απομύζηση του δημόσιου πλούτου, καταστροφή του κοινωνικού κράτους, διαπλοκή, παραμονή στην εξουσία.

Προσωπικά θα επιθυμούσα την συνεργασία του φορέα συνεργασίας για το κέντρο, όπως θα μπορούσε να λέγεται μια τέτοια πρωτοβουλία, με κάποια στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Άσχετα με την πολύ κακή εικόνα που έχω για τις πρακτικές και τις μεθόδους του ΠΑΣΟΚ, οφείλω να αναγνωρίσω ότι έχει στους κόλπους του πολλά και ικανά στελέχη, που δυστυχώς για αυτούς δεν έχουν σημαντική παρουσία στα εσωκομματικά και δύσκολα ανέρχονται στην κομματική ιεραρχία. Από τους λεγόμενους κορυφαίους νομίζω ότι μόνο πολιτικοί του ύφους του Ραγκούση και του Μόσιαλου θα μπορούσαν να έχουν θέση, καθώς οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους είναι προϊόντα της εσωκομματικής παθογένειας.

Αυτός ο διευρυμένος φορέας που περιγράφω, έχει χώρο για στελέχη και από άλλες παρατάξεις. Ειδικότερα πιστεύω ότι εντός του ΣΥΝ (και ΣΥΡΙΖΑ) υπάρχουν στελέχη που δεν συμφωνούν με την ριζοσπαστική ρητορεία της ηγεσίας και των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ και για τους δικούς τους λόγους ο καθένας δεν θέλησε να συνταχθεί με τον Κουβέλη. Πιθανόν να έβρισκαν κοινό τόπο στον φορέα αυτόν.

Αντίστοιχα βλέπω τα πράγματα από την δεξιά οπτική. Στη ΝΔ τα πράγματα εκτιμώ ότι είναι σε οριακό σημείο. Η προοπτική κυβερνητικής εξουσίας μετριάζει τις αντιδράσεις, είναι όμως γεγονός ότι οι τριβές είναι πολλές. Ο Σαμαράς εκφράζει το κομμάτι της λαϊκής δεξιάς (ή μήπως λαϊκίστικης) που καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από το ΛΑΟΣ, δεν καταφέρνει όμως να περιορίσει τα ποσοστά του τελευταίου. Αντίθετα, οι πρακτικές του Σαμαρά έχουν ενοχλήσει τους καραμανλικούς (με την ευρύτερη έννοια, όχι δηλαδή τους πιστούς στον Κωστάκη), ενώ με την αποχώρηση της Ντόρας και οι πιο μετριοπαθείς κεντρώοι της ΝΔ δεν φαίνεται να έχουν μέσο ουσιαστικής έκφρασης εντρας﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ χβωρ παρουσία στελεχώαμβός του κόμματος.  Η τρόικα της ΝΔ με Χατζηδάκη, Μητσοτάκη και Σπηλιωτόπουλο έχει στοιχεία προγραμματικής σύγκλισης με τον προαναφερθέντα φορέα.

Γνωρίζω πολύ καλά ότι στην πρόταση που περιγράφω είναι εύκολο να διατυπωθούν πολλές αντιρρήσεις, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την πιθανή παρουσία σε αυτήν στελεχών που έχουν μακρά θητεία σε θέσεις ευθύνης με τα δύο μεγρας﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ χβωρ παρουσία στελεχώαμβάλα κόμματα, άλλωστε εγώ πρώτος απέκλεισα τον Φλωρίδη από τον Κοινωνικό Σύνδεσμο, ακριβώς για αυτόν τον λόγο, όμως πιστεύω ότι μία ουσιαστική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας πρέπει να περιλαμβάνει και κάποια έμπειρα πολιτικά πρόσωπα, τα οποία τουλάχιστον έχουν δείξει είτε κάποιο αξιόλογο έργο είτε εκφράζουν ορθολογικό και ρεαλιστικό πολιτικό λόγο.

Υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορούσε δυνητικά να δημιουργηθεί χώρος στον προτεινόμενο φορέα ακόμα και για την Δημοκρατική Συμμαχία, καθώς η επιχειρηματολογία της χαρακτηρίζεται ακριβώς από ρεαλισμό και ορθολογισμό. Η βασικότερη ένσταση με το συγκεκριμένο κόμμα έχει να κάνει περισσότερο με την αναντιστοιχία των τωρινών απόψεων της Ντόρας και των πράξεών της στο παρελθόν, θεωρώ όμως ότι ανεξάρτητα από το γεγονός αυτό, είναι προς όφελος του πολιτικού διαλόγου να επικροτούνται οι διαυγείς τοποθετήσεις, ενώ παράλληλα στελέχη της Δημοκρατικής Συμμαχίας πληρούν αρκετές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τους στον φορέα που περιγράφηκε παραπάνω.

Εκτιμώ, λοιπόν, ότι ένας φορέας με κεντροαριστερό πυρήνα (Κοινωνικός Σύνδεσμος, Δημοκρατική Αριστερά, τμήμα του ΠΑΣΟΚ, Οικολόγους) και συνεργασία από ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τους μετριοπαθείς κεντρώους φιλελεύθερους της ΝΔ και στοιχεία από τη Δημοκρατική Συμμαχία μέχρι και τη Δράση, θα είχε τα εχέγγυα για να συγκροτήσει μία κυβέρνηση συνεργασίας, άσχετα με μνημονιακές ή αντιμνημονιακές ρητορείες και στη βάση εξορθολογισμού της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος και του κράτους γενικότερα, μειώνοντας τις παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας και καλλιεργώντας ένα πιο αισιόδοξο και αξιοκρατικό περιβάλλον.

Η σχετική πρωτοβουλία «Για την Ελλάδα, τώρα!» που διοργανώνει εκδήλωση στις 22/1/2012 και υποστηρίζεται από σοβαρούς ανθρώπους, δείχνει ότι υπάρχει κινητικότητα προς την κατεύθυνση αυτή. Στην εκδήλωση αυτή θα μιλήσει και ο Μπουτάρης, τον οποίο θεωρώ ως τον πολιτικό που είχε ανάγκη η εγχώρια πολιτική σκηνή.

Νέα κόμματα δε νομίζω ότι θα είχε νόημα να δημιουργηθούν τώρα, αφού θα στελεχώνονταν κατά πάσα πιθανότητα από κάποιους από τους πολιτικούς που προαναφέρθηκαν και λογικά υπάρχει το ενδεχόμενο να πολωθεί το κλίμα, που καλώς ή κακώς είναι ακόμα σχετικά ήρεμο, αλλά και να υπάρξει πολυδιάσπαση των δημοκρατικών δυνάμεων..

Ίσως το προτεινόμενο σενάριο να μην έχει πολλές πιθανότητες πραγματοποίησης, το θεωρώ όμως ρεαλιστικό και αρκετά ελπιδοφόρο.

Ίδωμεν...