Αντίθετα με όσα προμηνύει ο τίτλος εδώ δεν θα γίνει ανάλυση
του ρόλου της τέχνης στην κοινωνία, αλλά απλώς μία ανάδειξη της αξίας που έχει
στην διαμόρφωση κοινωνικής συνείδησης, ειδικά σε ότι αφορά το μίσος, τον φασισμό,
την μισαλλοδοξία, με αφορμή το τραγικό γεγονός της εν ψυχρώ δολοφονίας ενός νέου
ανθρώπου από έναν χρυσαυγίτη.
Εκτιμώ ότι ο συγκεκριμένος δολοφόνος, όπως και άλλοι φανατικοί
φασίστες ή και άλλων ακραίων χώρων, αν είχε υπόψιν του κάποια έργα καλλιτεχνών
και είχε εμβαθύνει σε αυτά, τότε ίσως να μην προέβαινε σε αυτήν του την πράξη.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε στο facebook η παρακάτω φωτογραφία που αναπαριστά
σε κόμικ το πασίγνωστο τραγούδι του John Lennon, Imagine.
Η εξαιρετική μουσική του Lennon έρχεται για να αναδείξει την
αντίστοιχη ποίηση και η οπτική του κόμικ έρχεται να φωτίσει και να χρωματίσει οπτικές
των στίχων που ίσως δεν ήταν τόσο έντονες μόνο μέσα από την μουσική. Ένα τραγούδι
ύμνος στην αδελφοσύνη, την αλληλεγγύη και την ειρήνη.
Σε αυτά μπορούμε να προσθέσουμε την εξαιρετική ταινία «Μαθήματα
Αμερικάνικης ιστορίας» (American History X), ένα έργο σταθμό ενάντια
στο μίσος, τον ρατσισμό και τον φασισμό αλλά και ένα μεγάλο θεατρικό έργο, το
οποίο προσωπικά με έχει σημαδέψει, τον «Ρινόκερο» του Ιονέσκο. Για όσους δεν
γνωρίζουν τον «Ρινόκερο», πρόκειται για ένα έργο ενάντια στον φασισμό και την
ραγδαία εξάπλωσή του στην Γερμανία αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης. Στο έργο
αυτό υπάρχουν κάποιοι πολίτες που σιγά σιγά μεταμορφώνονται σε ρινόκερους
(φασίστες) και ενώ σε όλους φαίνεται αρκετά παράλογο το γεγονός αυτό (δύσκολο
να δεχτείς ότι κάποιος φίλος σου ξαφνικά γίνεται ρινόκερος), είναι
καταπληκτικός ο τρόπος με τον οποίο ο Ιονέσκο σε κάνει να το βλέπεις σαν
φυσιολογικό και να το αποδέχεσαι. Κάποια στιγμή ακόμα και ο ίδιος ο
πρωταγωνιστής αρχίζει να μετατρέπεται σε ρινόκερο, αλλά δίνει την προσωπική του
μάχη στην γενική τάση ρινοκεροποίησης!!
Στην λογοτεχνία τα αντίστοιχα παραδείγματα είναι πάρα πολλά,
αλλά θα αναφερθώ πάλι σε κάτι που με έχει σημαδέψει προσωπικά. Αυτό είναι το «Η
ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβήλη, το οποίο δεν είναι τόσο αντιφασιστικό, αλλά είναι
το απόλυτο αντιπολεμικό έργο. Δυστυχώς οι φορές που ο φασισμός και το μίσος δεν
οδήγησαν σε συρράξεις είναι ελάχιστες, για αυτό συνδέω το θαυμάσιο έργο του,
που μιλάει για την φρίκη του πολέμου και την αντιπαραβάλλει με τις χαρές της ζωής.
Η τέχνη αυτή ξεφεύγει από τα απλά όρια της αισθητικής και
επιτελεί τον ουσιαστικό, βασικό της ρόλο, όπως το έλεγε και ο Πικάσσο: «Η τέχνη
είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια». Ίσως κάποιοι να
μπορούσαν να ανακαλύψουν την αλήθεια νωρίτερα. Αν και μπορεί για τον Π. Φύσσα
να είναι αργά, για κάποιους άλλους ποτέ δεν είναι αργά…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου